Διαταραχή μετατραυματικού στρες

Η ΔΜΣ μπορεί να προκαλεί μεγάλου βαθμού κοινωνική αναπηρία. Αν και περισσότερο προσβάλλει βετεράνους πολέμου, κάθε άτομο που βιώνει μια τρομακτική δοκιμασία ή γεγονός, που περιλαμβάνει ασυνήθιστο σωματικό ή ψυχικό τραύμα, μπορεί να παρουσιάσει ΔΜΣ. Τραυματικά γεγονότα που μπορεί να προκαλέσουν ΔΜΣ είναι: προσωπικές επιθέσεις, φυσικές ή προκαλούμενες από άνθρωπο καταστροφές, ατυχήματα, πόλεμοι ή μάχες.
Άτομα υψηλού κινδύνου για εμφάνιση ΔΜΣ είναι: όσοι έχουν επιζήσει από αεροπορικά ή σιδηροδρομικά ατυχήματα, ή από τρομοκρατική επίθεση, στρατιώτες που υπηρέτησαν στον πόλεμο, επιζώντες και διασώστες μετά από φυσικές καταστροφές, επιζώντες από δυστυχήματα, βιασμό, σωματική και σεξουαλική κακοποίηση και άλλες εγκληματικές πράξεις, πρόσφυγες που φεύγουν από κράτη με καθεστώς βίας και μάρτυρες τραυματικών γεγονότων. Οι οικογένειες των θυμάτων μπορεί επίσης να εμφανίσουν τη διαταραχή. Ευτυχώς υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για τα άτομα που πάσχουν από ΔΜΣ.
Πολλά άτομα με ΔΜΣ ξαναζούν επανειλημμένα το τραυματικό γεγονός με τη μορφή επαναβιώσεων (flashbacks), εφιαλτών, αναμνήσεων ή τρομακτικών σκέψεων. Φαίνεται ότι η έκθεση σε αντικείμενα ή γεγονότα σχετικά με το τραυματικό γεγονός μπορεί να πυροδοτεί αυτές τις κρίσεις. Συμπτώματα μπορεί επίσης να προκαλέσουν οι επέτειοι του γεγονότος.
Τα άτομα με ΔΜΣ επίσης παρουσιάζουν συναισθηματικό “μούδιασμα”, διαταραχές ύπνου, κατάθλιψη, άγχος και ευερεθιστότητα ή εκρήξεις θυμού. Επίσης συχνά είναι τα έντονα συναισθήματα ενοχής. Τα περισσότερα άτομα με ΔΜΣ προσπαθούν να αποφύγουν κάθε στοιχείο ή σκέψη που να τους θυμίζει τη δοκιμασία που πέρασαν. Για να τεθεί διάγνωση ΔΜΣ τα συμπτώματα πρέπει να υπάρχουν τουλάχιστον για 1 μήνα.
Περίπου 4% των ενηλίκων μπορεί ανά πάσα στιγμή να εκδηλώσει ΔΜΣ, αλλά από τα άτομα που ζουν σε εμπόλεμες ζώνες περίπου το 30% των ανδρών και γυναικών εκδηλώνει ΔΜΣ. Από τους βετεράνους που υπηρέτησαν στο Βιετνάμ ένα εκατομμύριο ανέπτυξαν ΔΜΣ. ΔΜΣ παρουσίασαν επίσης πολλοί βετεράνοι και θύματα του πολέμου στη Βοσνία.
Το ΔΜΣ μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία, συμπεριλαμβανομένης της παιδικής ηλικίας. Τα συμπτώματα τυπικά εμφανίζονται μέσα σε τρεις μήνες από το τραυματικό γεγονός, αν και σε ορισμένες περιπτώσεις δεν ξεκινούν παρά μετά από πολλά χρόνια. Η σοβαρότητα και διάρκεια της νόσου ποικίλλει. Ορισμένα άτομα αναρρώνουν μέσα σε έξι μήνες, ενώ άλλα προσβάλλονται για πολύ περισσότερο χρόνο.
Κατάθλιψη, κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων ουσιών και άγχος απαντώνται συχνά σε άτομα με ΔΜΣ. Η πιθανότητα επιτυχούς θεραπείας αυξάνει όταν αυτές οι διαταραχές αναγνωριστούν νωρίς και αντιμετωπιστούν θεραπευτικά.
Συχνά τα άτομα με ΔΜΣ παρουσιάζουν συμπτώματα όπως πονοκεφάλους, ενοχλήσεις από το γαστρεντερικό, προβλήματα από το ανοσοποιητικό, κρίσεις ζάλης, θωρακικούς πόνους ή δυσφορία σε άλλα σημεία του σώματος. Συχνά οι ιατροί δεν γνωρίζουν την ύπαρξη του υποκείμενου ΔΜΣ όταν αντιμετωπίζουν αυτά τα σωματικά συμπτώματα.
Τα άτομα που υπέστησαν παιδική κακοποίηση ή βίωσαν άλλα τραυματικά γεγονότα στην παιδική ηλικία έχουν επίσης μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανίσουν ΔΜΣ. Οι ειδικοί πίστευαν ότι το συναισθηματικό “μούδιασμα” μετά από τραυματικό γεγονός ήταν υγιής αντίδραση. Παρόλα αυτά πολλοί ερευνητές σήμερα πιστεύουν ότι αυτή η συναισθηματική αποστασιοποίηση μπορεί να αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης ΔΜΣ.
Θεραπεία της ΔΜΣ
Τα άτομα με ΔΜΣ ωφελούνται από πολλούς τύπους θεραπείας όπως: γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, ομαδική θεραπεία, και θεραπεία έκθεσης, κατά την οποία ο ασθενής ξαναζεί επανειλημμένα την τρομακτική εμπειρία υπό ελεγχόμενες συνθήκες ώστε να βοηθηθεί στην αντιμετώπιση της. Τα φάρμακα μπορεί να βοηθήσουν στη μείωση των συνοδών συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους και στις διαταραχές ύπνου. Κάποιες μελέτες δείχνουν ότι η αντιμετώπιση της κατάστασης σύντομα μετά το καταστροφικό γεγονός μπορεί να μειώσει μερικά από τα συμπτώματα της ΔΜΣ. Στη θεραπεία της ΔΜΣ χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο άτυπα αντιψυχωτικά, είτε αποκλειστικά είτε σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες. Επίσης τα αντικαταθλιπτικά αποτελούν συχνά αποτελεσματική θεραπεία.
Εάν νομίζετε ότι μπορεί να πάσχετε από ΔΜΣ, θα πρέπει να ζητήσετε τη συμβουλή κάποιου ειδικού χωρίς καθυστέρηση και να συζητήσετε το τραυματικό γεγονός που ζήσατε προκειμένου να βοηθηθείτε.