Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2009

Εθισμός στο Διαδίκτυο - marketing και δαιμονοποίηση ή υπαρκτή απειλή?


Βασικό χαρακτηριστικό του εθισμού γενικά είναι η άγνοια του ήδη εθισμένου ατόμου, ότι πράγματι είναι.

Ως κύρια χαρακτηριστικά ,κατάταξης μιας συμπεριφοράς χρήσης του Διαδικτύου, ώς εθισμένης πρόσφατα έχουν επιστημονικά οριστεί τα εξής:
1) ανοχή καθημερινής ενασχόλησης πάνω απο 4 ώρες συνεχόμενες με αυξητική τάση
2) Συμπτώματα Συνδρόμου Απόσυρσης ( μόνιμη θλίψη, απουσία αντίδρασης σε εξωτερικά ερεθίσματα, παθητική συμπεριφορά, απώλεια ενδιαφέροντος)
3) αδυναμία ορισμού συγκεκριμένου χρόνου απασχόλησης με το Διαδίκτυο και τήρησής του
4) έκπτωση της γενικής λειτουργικότητας του ατόμου & συνεχιζόμενη  απουσία διαπροσωπικών σχέσεων με αυξητική τάση
5) αυξανόμενο άγχος και "αίσθηση" αποδιοργάνωσης εκτός Διαδικτύου

Ενδεικτικά έχει αναφερθεί  ότι "εύλογη" χρήση του Διαδικτύου για προσωπική χρήση (email, web search,chat,games) θεωρούνται οι 10 ώρες εβδομαδιαίως ή περίπου οι 2 ώρες ημερησίως. Εξαιρούνται δηλαδή οι περιπτώσεις που κάποιος εργάζεται μέσω Διαδικτύου πχ  ηλεκτρονικό εμπόριο.
Τίθεται όμως εδώ το ερώτημα: Δηλαδή  άτομο που χρησιμοποιεί το Διαδίκτυο πάνω απο 2 ώρες ημερησίως είναι εξ' ορισμού εθισμένο και χρήζει θεραπείας?

Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι σήμερα  η χρήση του Διαδικτύου στους Έλληνες χρήστες κατανέμεται στις εξής δραστηριότητες:
55%  παιχνίδια (games online)
40% αλληλογραφία (email)
37,5% διαδραστική συνομιλία (chat)
27% θέματα επιμόρφωσης
26 % ενημέρωση -ειδήσεις
10% αγορές
4% ενημέρωση σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης

Άν αναλύσουμε τα παραπάνω ένα ένα θα βρούμε αρκετές αιτίες σίγουρα. Για παράδειγμα, σήμερα στις πόλεις που οι περισσότεροι ζούμε με τους ανύπαρκτους χώρους πρασίνου και εξαφανισμένη την έννοιας της "αλάνας", είναι εθισμένο ένα παιδί που παίζει μπροστά στον υπολογιστή του ίσως και 4 ώρες ημερησίως ή επικοινωνεί με τους φίλους του μέσω chat, όταν βέβαια έχει χρόνο?  κι αν ναι χρήζει θεραπείας?
εξίσου εύλογο τότε όμως είναι και το εξής ερώτημα: μήπως κι εμείς στην παιδική μας ηλικία είμασταν εθισμένοι στα γήπεδα που παίζαμε μπάσκετ ή ποδόσφαιρο και έτρεχαν οι μητέρες μας ακόμα και μεσάνυχτα πολλές φορές να μας μαζέψουν? μήπως επίσης είμασταν εθισμένοι στο τηλέφωνο ως συσκευή το οποίο κάναμε κυριολεκτικά κατάληψη με τις ώρες (ειδικά στα πρώτα φλέρτ μας), δημιουργώντας ομηρικούς καυγάδες στο σπίτι?
μήπως χρειαζόμασταν θεραπείας και το αγνοούσαμε??

Προσωπικά είμαι ιδιαίτερα σκεπτικός σε όλο το θέμα αυτό. Νομίζω ότι οι ισσοροπίες είναι λεπτές και θα πρέπει να αποδεχτούμε καταρχήν ότι τόσο τα σύμβολα όσο και τα μέσα στην εποχή μας αλλάζουν, και σε δεύτερο βαθμό να εξετάσουμε την πιθανή ύπαρξη παθολογίας σε μια συμπεριφορά και αν όντως αυτή  υπάρχει.

Η παθολογία  κατα την γνώμη μου στην χρήση του Διαδικτύου που αγγίζει τον εθισμό,  υπάρχει μόνο όταν υπάρχει έκπτωση των υπολοίπων λειτουργιών του ατόμου  , ή δυσλειτουργία του στο περιβάλλον που κινείται και ζεί , δηλαδή στην προυπάρχουσα γνωστική του πραγματικότητα.
Η ψυχολογική παθολογία δεν ορίζεται σε πλαίσια αριθμών όυτε μετριέται σε ώρες. Εξετάζεται κατα περίπτωση.

Δεν υπάρχουν σχόλια: